معماوارگی گفتمان قدرت نرم روسیه

در دهۀ اخیر سیاست‌گذاران روس در آیین جدید سیاست خارجی روسیه به قدرت نرم، جایگاه ویژه‌ای بخشیدند تا از این رهگذر به ترمیم چهرۀ بین‌المللی روسیه، مقابله با انقلاب‌های رنگی و حفظ رژیم‌های طرفدار روسیه کمک کنند. با پذیرش این فرضیه که توجه به قدرت نرم، ابزاری برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت در جهان معاصر است، نوشتار حاضر درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که روس‌ها برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت، چگونه به مفهوم‌بندی گفتمان قدرت نرم روسیه پرداخته‌اند. در این میان، قدرت هژمونیک غرب بر درک آن‌ها ‌از این مقوله چه تأثیری داشته است. در پاسخ به این پرسش این فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است که هویت دوگانۀ بزرگ- قدرتی روسیه که در فرایند رابطۀ پیچیدۀ عشق و نفرت نسبت به دیگریِ غربی شکل گرفته است، به بازتولید هویت دوگانه در گفتمان قدرت نرم روسیه در مسیر تلاش برای به‌‌دست‌آوردن منزلت و نفوذ در صحنۀ بین‌المللی منجر شده است. یافته‌های نوشتار نشان می‌‌دهد که گفتمان قدرت نرم روسیه دو وجه متعارضِ سازگار و ناسازگار با قدرت نرم هژمونیک غرب دارد. سازگاری و همراهی با قدرت هژمونیک غرب تا جایی پذیرفته شده است که با هویت بزرگ- قدرتی روسیه و تأمین نفوذ و جایگاه آن برخورد نداشته است. در غیر این‌صورت، روس‌ها به پردازش گفتمان خاص روسی از قدرت نرم روی آورده‌اند که در مخالفت با گفتمان هژمونیک غربی قرار داشته است. برای تحلیل این معمارواره (پرابلماتیک) رویکرد تفسیری به‌کار گرفته و مفهوم هژمونی فرهنگی را به‌عنوان چارچوب نظری نوشتار برگزیده‌ایم.